In mijn werk en in mijn omgeving heb ik veel mensen gezien met langdurige lichamelijke klachten. Ook heb ik gezien dat ze nogal eens vastliepen in de huidige gespecialiseerde structuur van de gezondheidszorg. Van nature ben ik erg geïnteresseerd in het verhaal van mensen en in hun sterke- en zwakke kanten en hun groeimogelijkheden. Van daaruit ging mijn interesse als arts altijd vooral uit naar de psychosociale kant van het ziek zijn. In de medische literatuur werd ik vooral aangetrokken door artikelen die samenhang lieten zien tussen lijf en emotie, bijvoorbeeld hoge bloeddruk bij stress, groeistoornis bij kleine kinderen die emotioneel verwaarloosd werden, betere overleving bij kanker bij mensen met een goede sociaal netwerk enz.

Aan tal van uitdrukkingen die we dagelijks gebruiken is te zien dat men er in het algemeen zonder meer van uit gaat dat lichaam en geest een eenheid vormen. Ik noem er een paar: De buik ervan vol hebben, aan het hart gaan, grijze haren ervan krijgen, vlinders in de buik, rood van woede en de adem stokt in de keel.

Mijn interesse heeft ertoe geleid dat ik studie ben gaan maken van de wisselwerking tussen bijvoorbeeld lichamelijke klachten en angst en omgekeerd. Omdat we tegenwoordig kunnen zien wat er in de hersenen gebeurt bij emoties is de samenhang beter te bestuderen. De samenhang die dus in het algemeen wel aan gevoeld wordt getuige de vele uitdrukkingen daarvan in onze taal blijkt dus ook zichtbaar te zijn in ons lichaam. Deze inzichten wil ik gebruiken in de behandeling van onverklaarde lichamelijke klachten om mensen te helpen zelf greep op de situatie te krijgen.

Het ontstaan van de klachten is voor een groot deel te verklaren met de vecht, vlucht en bevries reactie.

weegschaal polks solkAls een gebeurtenis, bijvoorbeeld een inbraak angst of spanning oproept gebeuren er twee dingen met ons. Het lichaam gaat automatisch in de versnelling en wij proberen met ons verstand te relativeren. De versnelling van het lichaam is een aanpassing om te vechten of te vluchten. Zenuwen en hormonen zorgen dat bijvoorbeeld hart en longen harder gaan werken en de darmen worden stilgelegd. Die zenuwen en hormonen vormen een soort weegschaal, die de ene keer het gas indrukt en de andere keer de rem indrukt. Normaal gesproken is die weegschaal redelijk in balans. Als mensen echter veel spanning hebben, staat de weegschaal scheef en ontstaan er hartkloppingen, versnelde ademhaling en verstopping.

Een filmpje dat dit erg duidelijk demonstreert is te vinden op de website van BCL, links, angst voor spreken in openbaar en het brein.